Bảo vệ dữ liệu cá nhân trên mạng tại Việt Nam còn nhiều bất cập

Vấn đề cấp thiết

Ngày 9/12, Bộ Công an kết hợp với Bộ Tư pháp và Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm về bảo quản dữ liệu cá nhân trên không gian mạng, tập trung vào nhóm đối tượng yếu thế tại Việt Nam” .

Bà Audrey-Anne Rochellemagne, đại diện phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam nhận định, chuyển đổi số cũng đề ra những thách thức mới về góc nhìn quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bà Audrey-Anne Rochellemagne, đại diện phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam nhìn nhận: Quá trình chuyển đổi số đề ra những thử thách mới về phương diện quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Tại châu Âu, một khảo sát đặc biệt về bảo quản dữ liệu đã chỉ ra: Hầu hết các công dân không cho rằng, họ đang kiểm soát được những gì diễn ra với dữ liệu của mình.  “Trong bối cảnh đó, một khung pháp lý mạnh mẽ về quyền riêng tư và bảo quản dữ liệu là cần có để đảm bảo các quyền riêng tư của người dân” , bà Audrey-Anne Rochellemagne chia sẻ.

Đại tá Trương Sơn Lâm, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Bộ Công an nhận định: Bảo vệ dữ liệu cá nhân là vấn đề hết sức cấp thiết và quan trọng. Song đây vẫn còn là vấn đề mới và khó đối với Việt Nam, cần nghiên cứu toàn diện, tổng thể các vấn đề lý luận, thực tiễn và học hỏi kinh nghiệm quốc tế.

Một trong những việc đặt chân móng cho công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân là xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực này để từng bước góp phần thi hành đầy đủ và hữu hiệu công tác bảo quản dữ liệu cá nhân, hạn chế tối đa trạng thái xâm phạm dữ liệu cá nhân và sử dụng dữ liệu cá nhân cho mục đích vi phi pháp luật.

Theo đại diện Cục An ninh mạng và phòng trừ tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhận thức và thực tế công tác bảo quản dữ liệu cá nhân trên không gian mạng tại Việt Nam còn nhiều hạn chế, bất cập.

Đến nay, đã có hơn 80 quốc gia ban hành văn bản quy phạm luật pháp về bảo vệ dữ liệu cá nhân như Mỹ, Úc, Canada, Pháp, Đức, Israel, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore…

Việt Nam cũng có nhiều chủ trương, chủ trương tạo nền tảng, tạo cơ sở cho nước ta tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xúc tiến kinh tế số thông qua công đoạn chuyển đổi số hiệu quả, an toàn.

Tuy nhiên, ý thức và thực tiễn công tác bảo quản dữ liệu cá nhân trên không gian mạng tại Việt Nam còn nhiều hạn chế, bất cập. Các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp chưa có các giải pháp bảo mật tin tức đồng bộ, hiệu quả; hệ thống lưu trữ và giải quyết tin tức cá nhân còn hiện hữu những lỗ hổng bảo mật dễ dẫn đến tin tặc khai thác, tấn công, gây thiệt hại lớn.

Nhiều tin tức cá nhân “nhạy cảm” như tin tức sinh trắc học, lý lịch cá nhân, mối quan hệ, trạng thái sức khỏe, tài chính được người dùng đăng lên công khai, tạo điều kiện cho các chương trình tự động thu thập thông tin.

Cùng với đó, trạng thái lộ, lọt, đánh cắp, buôn bán tin tức cá nhân trên không gian mạng cũng đều đều diễn ra; ngày càng nhiều chủ thể thu thập, phân tích, xử lý dữ liệu cá nhân cho mục đích khác nhau nhưng không thông báo cho khách hàng hoặc để diễn ra hành vi phạm luật về bảo quản dữ liệu cá nhân…

“Đã đến lúc các bộ phận quản lý nhà nước, các tổ chức, doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân cần nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân, cùng tham dự nâng lên hiệu quả công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân để bảo đảm quyền công dân, giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và đặc biệt là tạo niềm tin cho nhân dân khi tham gia sử dụng các công ty trên mạng” , ông Lâm nói.

Đề xuất xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân

TS Chu Thị Hoa, Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) nhận định, Việt Nam hiện đã có khung pháp lý cơ bản về bảo quản dữ liệu cá nhân. 

Qua rà soát sơ bộ, hiện còn một số văn bản quy vi phi pháp liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam có quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập hoặc không phù hợp với thực tiễn; phát giác những khoảng trống pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân luôn phải được đoái hoài đầu tư, thành lập trong thời gian tới.

Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp đề xuất cần xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bà Hoa đề nghị luôn phải có sự thay đổi trong tư duy pháp lý – từ quan niệm truyền thống coi quyền bảo quản dữ liệu cá nhân là quyền nhân thân thuần túy, chuyển qua cách tiếp cận quyền đối với dữ liệu cá nhân sẽ được bóng dáng của quyền đối với một loại tài sản mới – gia sản phi truyền thống.

Vị Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý cũng đề nghị nghiên cứu xây dựng, phát hành văn bản quy phi pháp luật mới để khắc phục những khoảng trống pháp lý, cụ thể như: thành lập Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự đối với hành vi xâm phạm quyền được bảo vệ đối với dữ liệu cá nhân trong Bộ luật Hình sự.

Chia sẻ hiểu biết của EU, bà Audrey-Anne Rochellemagne cho hay, Liên minh đã thông qua Quy định về bảo quản dữ liệu chung (GDPR) có hiệu lực từ năm 2018, áp dụng tại mọi thứ các quốc gia thành viên. GDPR mang ra các nguyên lý rõ ràng liên quan đến dữ liệu như: tính hợp pháp, công bằng và minh bạch của dữ liệu; giới hạn mục đích sử dụng dữ liệu; độ chuẩn xác của dữ liệu; tính toàn vẹn và bảo mật của dữ liệu…

“GDPR là một trong số nỗ lực toàn diện và hùng mạnh nhất trên độ rộng ngoài nước nhằm điều chỉnh việc thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân bởi cả các bộ phận nhà nước và khu vực tư nhân. Nếu được triển khai thực thi đúng cách, nó sẽ tăng cường bảo quản quyền riêng tư ở châu Âu và trao cho người dân quyền được thông báo và khống chế dữ liệu cá nhân của họ” , bà Audrey-Anne nhấn mạnh.

Vân Anh

an ninh mạng, an toàn thông tin mạng, Bộ Công an, bảo vệ dữ liệu cá nhân

Bài viết (post) Bảo vệ dữ liệu cá nhân trên mạng tại Việt Nam còn nhiều bất cập được tổng hợp và biên tập bởi: suamaytinhpci.com. Mọi ý kiến đóng góp và phản hồi vui lòng gửi Liên Hệ cho suamaytinhpci.com để điều chỉnh. suamaytinhpci.com xin cảm ơn.