Cảnh báo nguy cơ mất an toàn bảo mật do người dùng chủ quan khi nhận văn bản điện tử

Theo đánh giá của đại diện Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin, Ban Cơ yếu Chính phủ tại hội nghị “Đẩy mạnh sử dụng bút ký số và tuyên truyền phổ biến Thông tư 41/2017” ngày 25/9, việc ứng dụng chứng chỉ số và dịch vụ chứng nhận chữ ký số chuyên dùng Chính phủ cung cấp đã phát huy hiệu quả trong công tác điều hành tác nghiệp, trao đổi văn bản điện tử tại các Bộ, cơ quan ngang Bộ, bộ phận thuộc Chính phủ.

Có cơ quan việc áp dụng chữ ký số trong trao đồi văn bản điện tử đạt tỷ suất rất cao (nhiều nơi đạt trên 95%), điển hình là Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải…

Tại các địa phương, tỷ suất văn bản điện tử áp dụng bút ký số trên tổng cộng văn bản điện tử trao đổi trên môi trường mạng đạt cao. Điển hình là Đà Nẵng, Thái Bình, Lào Cai, Hà Tĩnh, Tây Ninh, Hà Giang, Bấc Giang, Thừa Thiên Huế, Cần Thơ, Đồng Tháp…

Hầu hết các cơ quan, đơn vị đều phát hành quy định ứng dụng chữ ký số trong trong trao đổi văn bản điện tử với các loại văn bản hành chính như công văn, thông báo, giấy mời, kế hoạch, chương trình, đề án, công điện, các bản sao y văn bản, báo cáo, văn bản dự thảo xin ý kiến, lịch công tác…

Tuy nhiên, thực tiễn tiến hành cũng từng bộc lộ nhiều khó khăn như quy trình xử lý, ký số văn bản điện tử mô phỏng hoàn toàn quy trình giải quyết văn bản giấy, quy trình giải quyết rất phức tạp ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai văn bản điện tử và chữ ký số. Cũng theo Ban Cơ yếu Chính phủ, việc mô phỏng hình thức bộc lộ chữ ký số của bộ phận tổ chức và người có thẩm quyền giống như văn bản giấy cũng có thể mắc phải một số khó khăn về kỹ thuật bộc lộ hình ảnh giả lập chữ ký số trên văn bản điện tử.

Thực tế còn cho thấy, tâm lý chủ quan của người nhận văn bản điện tử, bỏ lỡ quy trình xác thực bút ký số, gây mất an toàn trong qui trình giải quyết văn bản điện tử.

Chưa hết, phần mềm xác thực chữ ký số trên tài liệu PDF chủ đạo sử dụng phần mềm Adobe Acrobat Reader, khi xác thực chữ ký người dùng phải cấu hình để tín nhiệm vào các chứng từ số RootCA và SubCA mới xác thực được bút ký số. Điều này còn có thể gây mất an toàn trong qui trình xác thực văn bản điện tử.

“Các văn bản chỉ dẫn còn thiếu chỉ dẫn về giải quyết tích hợp dấu thời gian tại thời điểm ký, đây là mốc thời gian quan trọng để xác định hiệu lực của chứng thư số và bút ký số. Thiếu các chỉ dẫn về bút ký số trên các định dạng dừ liệu như XML (edXML, chuẩn liên thông văn bản) và dữ liệu với định hình bất kỳ, thư điện tử”, đại diện Ban Cơ yếu Chính phủ nhấn mạnh.

Do đó, Ban Cơ yếu Chính phủ kiến nghị Bộ TT&TT tư vấn cho Chính phủ sớm ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 26/2007; chỉ dẫn thực hành liên thông giữa hai hệ thống CA công cộng và chuyên dùng Chính phủ, chỉ dẫn triển khai chữ ký số trên thiết bị đi động…

Bộ TT&TT tiếp tục kết hợp với Ban Cơ yểu Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, nâng lên nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của bút ký số. Đẩy mạnh công tác kiểm tra đánh giá tình hình ứng dụng chữ ký số trong cơ quan chính phủ các cấp.

Bộ Nội vụ cần sớm ban hành thông tư quy chế quy trình trao đổi, lưu trữ, xử lý tư liệu điện tử. Tham mưu và thành lập cho Chính phủ quy trình xử lý văn bản điện tử gọn nhẹ, hiệu quả.

Các bộ phận nhà nước cần sớm xây dựng kế hoạch triển khai theo Quyết định 28/2018 ngày 12/7/2018 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó cần chú ý đến việc triển khai phần mềm điều hành nền tảng di động và bút ký số trên thiết bị di động.

Phối hợp chặt chẽ với Ban Cơ yếu Chính phủ để nhất trí nội dung, phương án triển khai, ứng dụng chứng từ số chuyên dùng do Ban Cơ yếu Chính phủ cung cấp trong số chương trình, dự án, đề án, kế hoạch ứng dụng CNTT của các Bộ, ngành trung ương và địa phương.