Facebook biết bí mật thông tin riêng tư của người dùng nhiều hơn bạn đời của họ

Tại Tọa đàm về bảo quản quyền riêng tư người sử dụng khi chuyển sang chính phủ số trong khuôn khổ Diễn đàn Internet 2019 ngày 21/3/2019 đã thảo luận về vấn đề bảo quản thông tin người sử dụng thế nào khi Việt Nam có tỷ suất người dùng Internet, người dùng điện thoại thông minh, số lượng khách truy cập vào các mạng xã hội ngày càng nhiều.

Facebook sở hữu hết bí mật của người sử dụng

Theo bà Noelle de Guzman, Giám đốc chủ trương khu vực của Internet Society Panelist, dữ liệu cá nhân của người sử dụng Internet có nguy cơ bị tiết lộ khi họ truy cập Internet để sử dụng các dịch vụ online. Ví dụ như lộ thông tin thẻ tín dụng, các thông tin về tài khoản ngân hàng hay nhiều tin tức cá nhân khác như địa chỉ, điện thoại, email, sở thích mua sắm…

Sự mất an toàn tin tức cá nhân, lộ lọt quyền riêng tư còn có nguy cơ trên các nền tảng Facebook và mạng xã hội khác. Ví dụ, dù người dùng không muốn chia sẻ nhưng Facebook đã biết rất nhiều dữ liệu về người dùng, Facebook đã lưu trữ tin tức người dùng và có nhiều khả năng được chia sẻ và lưu giữ cho những tổ chức khác. Việc lạm dụng hay sử dụng tin tức riêng tư của người sử dụng như vậy trong năm qua đã trở thành các vụ scandal với Facebook trên thế giới.

“Facebook thậm chí còn biết thông tin riêng tư của người sử dụng nhiều hơn bạn đời của chính người đó”, bà Noelle de Guzman nói.

Chính vì nguy cơ mất an toàn cho người sử dụng mạng xã hội, nên một số nước đã ra luật lệ về bảo vệ quyền riêng tư của người sử dụng mạng Internet và yêu cầu Facebook phải khống chế thông tin người sử dụng hữu hiệu hơn. Người dùng Internet phải biết những tin tức riêng tư nào được thu thập, họ được quyền phản đối việc chia sẻ sử dụng những thông tin này. Facebook phải cam kết không chia sẻ thông tin riêng tư và bảo mật tin tức riêng tư của người sử dụng.

Chính phủ các nước cũng yêu cầu, các cam kết giữa người sử dụng và Facebook phải được bộc lộ trong những văn bản sử dụng ngôn ngữ thông thường, thuận lợi cho người dùng, không phải những văn bản có tính pháp lý cao.

Các thực thể, các tổ chức được cung cấp tin tức riêng tư phải cam kết không tiết lộ thông tin riêng tư này, hoặc chỉ được thu thập cho những thiết bị riêng biệt. Ví dụ đồng hồ thông minh thì chỉ thu thập thông tin cho đồng hồ đó thôi, chưa được chia sẻ cho những thiết bị khác. Các thông tin về xúc cảm cá nhân hay sức khỏe được giám sát bởi các thiết bị chuyên dụng. Các nhà cung cấp mạng xã hội phải thành lập các công cụ giám sát, quản lý, thành lập mô hình mua bán tập trung vào các dữ liệu này.

Sếp Tik Tok: Khó đặc biệt là nhận thức của người sử dụng

Ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc chính sách của mạng chia sẻ video Tik Tok cho rằng, khó khăn nhất mà các nền tảng mạng xã hội đang đối mặt là nhận thức của người sử dụng. Chính phủ và các nền tảng đang di chuyển trước người dùng rất xa về việc bảo quản tin tức người dùng. Chính phủ các nước có các điều luật về bảo quản thông tin người dùng, các nền tảng có các quy định điều khoản sử dụng được bản địa hóa. Tik Tok biết được khó khăn này, nên khi cung cấp dịch vụ vào Việt Nam thì trước mắt là trong nước hóa mọi thứ điều kiện sử dụng và quy tắc cộng đồng phù phù hợp với điều luật và đạo đức của người Việt Nam. Có những hành vi người dùng mạng xã hội có lúc không phạm luật pháp luật nhưng lại vi phạm các chuẩn mực đạo đức.Vì thế Tik Tok đã thành lập Hội đồng an toàn Tik Tok để bảo quản quyền riêng tư của người sử dụng trên mạng, mời các chuyên gia về nội dung số đều đặn ngồi lại cùng nhau để coi xét có cần thay đổi gì về chính sách, để các công cụ bảo quản đến được với những người dùng.

Nhưng ông Nguyễn Lâm Thanh cho rằng, cái khó đặc biệt là người dùng không biết mình có quyền riêng tư. Tik Tok đã phải truyền thông tới người sử dụng bằng phương pháp tạo nên video cảnh báo cho người dùng rằng quyền riêng tư rất quan trọng, để khi thấy người sử dụng quyền riêng tư của mình hay của bạn bè bị phạm luật thì biết phương pháp báo cáo thế nào, các video này được truyền thông rộng rãi ra cộng đồng.

“Nhà nước đã sẵn sàng về khung pháp luật, các nền tảng cũng sẵn sàng về mặt chính sách sử dụng, nhưng cái chính là cần đào tạo người sử dụng biết về kiểu cách bảo vệ quyền riêng tư của chính họ”, ông Nguyễn Lâm Thanh cho biết.

Còn bà Malavika Jayaram, Quản lý chủ trương Trung tâm kỹ thuật số châu Á lại có quan điểm rằng: “Không nên đổ hết lỗi cho người sử dụng rằng bạn phải học cách dùng, cách bảo vệ quyền riêng tư của bạn, mà các nền tảng phải tận dụng chuyên môn và công nghệ, như đưa đạo đức trí óc nhân tạo chẳng hạn. Trong khu vực và trên toàn toàn cầu vừa qua xuất hiện những scandal gây hiểm nguy cho người sử dụng mạng xã hội, nên nhất định phải có các cách hiệu quả để bảo vệ được tính riêng tư và thông tin riêng tư trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, cũng đều có quan điểm cho rằng, nếu phải thực hành quá nhiều quy định sẽ kìm hãm sự đổi mới sáng tạo của người dùng mạng xã hội. Do đó, tất cả phải làm song hành với nhau, cả việc thành lập các điều luật và chuẩn mực đạo đức, các điều luật cần được Chính phủ thành lập trước, sau đó các tổ chức xã hội dựa vào đó có những quy tắc đạo đức sau.