Vấn nạn “tin giả” trên Facebook thực sự nghiêm trọng hơn chúng ta nghĩ » Cập nhật tin tức Công Nghệ mới nhất |

Do sự quản lý lỏng lẻo của các mạng xã hội nên tin giả xuất hiện ngày càng nhiều và chẳng những là vấn nạn của riêng Việt Nam mà còn nhiều quốc gia khác trên thế giới. Có 86% người sử dụng internet công nhận rằng họ bị lừa bởi tin giả, chủ yếu xuất phát từ facebook. Không chỉ lây lan trên thế giới mạng mà hiểm nguy hơn, tin giả đã ảnh hưởng trực diện đến tâm lý, sức khỏe cho dù là tính mạng của con người. Đặc biệt trước sự bùng phát của virus corona, việc ngăn chặn thông tin sai lệch trên Facebook lại càng trở nên cấp bách hơn khi nào hết.  Mới đây, Facebook và 7 ông lớn công nghệ khác đã hợp tác cùng nhau trong 1 cam kết chống lại sự gian lận và “fake news” liên quan đến Covid 19, đồng thời ký vào tuyên bố chung về nỗ lực thực hành điều đó.

Có thể bạn quan tâm:

• Chi tiết về nguyên tắc kiểm duyệt nội dung mới nhất trên Facebook
• Thuật toán theo dấu của Google có mặt trên đồng loạt website người lớn và chế độ Ẩn danh cũng không làm gì được
• Quảng cáo sắp 'đổ bộ' vào Facebook Stories

Những động thái cụ thể của Facebook trong cuộc chiến đẩy lùi  “tin giả” trong đại dịch “thật” 

Theo nội dung mà CEO Mark Zuckerberg đăng tải, khi người sử dụng tìm kiếm từ khóa “coronavirus” trên Facebook, một cửa sổ khác sẽ có bật lên hoặc thẻ ở đầu kết quả hiển thị chỉ dẫn họ đến Tổ chức Y tế Thế giới hay trang web của các bộ phận y tế địa phương để cập nhật những thông tin mới và chính thống nhất. Đồng thời nền tảng công nghệ này còn cung cấp cho WHO nhiều quảng cáo miễn phí và hỗ trợ cần có nhằm góp phần thi hành các biện pháp chống Covid 19.

Mặt khác, Facebook cũng cho biết những gắng gượng nhất định trong việc kiểm soát và gỡ bỏ các nội dung chứa phát biểu thiếu chuẩn xác hoặc các thuyết thủ đoạn vốn đã bị các bộ phận và tổ chức y tế hàng đầu thế giới phủ nhận, nhằm tránh gây hoang mang, lo âu với các người theo dõi mạng xã hội này.

Tuy nhiên, theo một báo cáo được nêu lên sáng ngày 17-3 bởi Ranking Digital Rights (Xếp hạng Quyền kỹ thuật số – RDR), cách tiếp cận phê duyệt nội dung đăng lên hiện tại của Facebook cũng có thể không giải quyết được trạng thái này một cách triệt để. Các nhà nghiên cứu cho rằng, vấn đề cốt lõi bắt nguồn từ loại hình buôn bán của nó: quảng cáo nhắm mục đích dữ liệu và nội dung được tối ưu hóa theo thuật toán.

Tại sao tùy chọn nhắm mục tiêu trên Facebook lại tạo điều kiện cho “tin giả” phát tán?

Vấn đề nằm ngay chính việc nhắm mục đích quảng cáo cho phép tiếp cận bất kể ai có động lực và tiền để mua sắm. Mọi thông tin về hành vi của người sử dụng facebook cho dù là cả sở thích, vị trí, … đều được theo dõi, thu thập lại và tối ưu hóa để đưa ra những gợi ý khuyến khích họ tiêu dùng nhiều hơn, đăng ký nhiều dịch vụ hơn. Cũng thông qua đó, nhà quản lý có thể tách rời các phần tinh chỉnh của đối tượng và gửi các thông điệp không giống nhau đến từng nhóm nhỏ sao cho phù hợp. 

Trên thực tế, mọi người đều đang sử dụng tiện ích từ thuật toán định dạng nội dung để bán sản phẩm, thu hút và giữ chân khách hàng, nhưng không hề có bất kể cơ chế nào đảm nói rằng nó chưa được sử dụng để nhắm mục đích vào những người dễ bị tổn thương nhằm lây lan những tin tức thất thiệt, thiếu chính xác về dịch bệnh, về quan điểm chính trị và các góc cạnh khác. Nghiên cứu của Ranking Digital Rights đã chỉ ra là trong lúc các công ty có chính sách nội dung kha khá rõ rệt để quảng cáo, thì chính sách nhắm mục tiêu của họ lại vô cùng mơ hồ. Vì vậy, càng phải coi xét tính sáng tỏ và khả năng kiểm toán cao hơn cho các công cụ đề nghị nội dung. 

Làm sao để người sử dụng thấy ít những thông tin sai lệch hơn?

Các chuyên gia cũng đánh giá rằng, sự thực là nếu có ít sự tăng cường thuật toán được tối ưu hóa cho doanh số của công ty, thì sẽ có hạn được một phần việc những thông tin sai lệch lây lan rộng rãi mọi chỗ với cấp số nhân. Mặc dù nhiều người vẫn chưa ngừng nghĩ ra những “tin giả” để đẩy lên facebook nhằm câu “view” tăng tương tác. Nhưng chắc chắn sẽ được một sự khác biệt lớn giữa thông tin chỉ được nhìn thấy bởi năm người và đã được 50.000 người nhìn thấy. Mặt khác, thông qua những khảo sát và phân tích, Ranking Digital Rights đã mang ra một số khuyến nghị quan trọng để tăng sự minh bạch cho chuyện định dạng và kiểm duyệt nội dung. Ví dụ như, Facebook nên ban hành các điều khoản dịch vụ hoặc nguyên lý cộng đồng cho nội dung và hành vi do người sử dụng tạo hay được coi phép; ấn định các quy tắc nhắm mục tiêu cho quảng cáo kèm theo thông báo về những sự thay đổi đó.

Cần sự tỉnh ngủ và bình tĩnh của cả người dùng

Mặc dù Facebook hay những ông trùm công nghệ khác đều tỏ ra rất nỗ lực và thiện chí trong việc ngăn chặn tin giả về dịch covid 19, nhưng có vẻ như điều kia cũng chẳng thể thay đổi quá nhiều hiện trạng “fake news” hiện nay. Bởi vậy, quan trọng nhất vẫn chính là sự bĩnh tĩnh, tỉnh ngủ của người dùng trong việc đăng tải, theo dõi, chia sẻ những luồng thông tin khác nhau trong thời điểm mẫn cảm này. Hãy kiểm tra tính xác thực của những gì bạn tiếp thu được trước lúc gửi nó cho các người bao quanh bởi chỉ mất vài giây để ấn nút “share” nhưng hậu quả của hành vi phát tán thông tin không được kiểm chứng lại rất  khôn lường.

Hãy là một người dùng mạng xã hội thông minh bạn nhé !

Hà My